In het paradijs werden geen dieren gedood, dus ook niet om te eten: de dieren was het groene gewas als voedsel gegeven en de mens al het zaaddragende gewas en (boom)- vruchten. (Gen 1:29-30).
Onmiddellijk na de zondeval worden er dieren gedood voor de “kleren van huiden” voor Adam en Eva in Gen 3:21 en dat deed God zelf. Maar ook bij de uitzetting uit het paradijs wordt het herhaald: u zult het gewas van het veld eten, … brood eten (3:18-19)
Nu moest Noach in de ark één paar van alle diersoorten meenemen, maar van de reine dieren 7 paar. Het is van belang om te beseffen, dat de eerste keer is in de Bijbel dat de begrippen rein en onrein worden genoemd. De spijswetten van de Sinaï zijn nog ver weg. Ook het voedsel voor mens en dier, dat Noach in de ark moest nemen (6:21) wekt de indruk, dat dat om vruchten en granen gaat.
Als Noach dan uit de ark komt, brengt hij een offer van reine dieren. Alleen al daarom moesten er van reine dieren meer zijn – anders was het direct het einde van die soort… Noach zal nog vaker een offer hebben gebracht, vóór er een nieuwe generatie lammetjes voorradig was.
Maar er is meer.
In Gen 9 maakt God een verbond met Noach, dat dan ook het Noachitisch verbond wordt genoemd. Vanaf nu zal alles wat beweegt, waarin leven is .. de mens tot voedsel dienen. Alleen het bloed (“zijn leven”) mag er niet meer in zitten.
Het is opmerkelijk dat hier het eten van vlees expliciet aan de mens wordt gegeven èn dat er nog geen onderscheid wordt gemaakt tussen rein en onrein voor de consumptie. Dat wacht nog op de Sinaï.
Het is wel gezegd, dat dit Noachitisch verbond voor àlle mensen geldt, voor alle zonen van Noach, juist omdat het aan Sinaï vooraf gaat. Ook voor ons heidenen dus. Dus geen bloed eten. Als de apostelen het evangelie verbreiden, voor het eerst ook onder de heidenen, is er overleg over deze zaak: het heeft hen misschien wel verrast welke vaart het nam. En welke voorschriften moesten die heiden-gelovigen nu precies gaan volgen? Er komt een vergadering in Jeruzalem (Handelingen 15) van “apostelen en ouderlingen”. En men komt eruit. Wat spijswetten betreft valt men daarbij terug op Noach: onthoud u van het verstikte en van bloed. “.. het heeft de Heilige Geest en ons goedgedacht u verder geen last op te leggen…”
Ongetwijfeld zullen ten tijde van de Nieuwe Hemel en de Nieuwe Aarde, of wellicht al in het Messiaanse rijk, er ook geen dieren meer worden gegeten, immers van de dieren geldt al: een wolf zal bij het lam verblijven, een luipaard bij een geitenbok en een leeuw zal stro eten als een rund (Jes 11 en 65). Dus waarom mensen wel, zou je zeggen? Bovendien is er net als in het paradijs sprake van de Boom des levens (Opn 22:2,14).
Het is opmerkelijk hoe “bedelings-specifiek” het dus zit, mbt het eten van vlees. Op dit moment is het de mens gegeven vlees te eten; de heidenen alle vlees, en de Joden alleen het reine.
Mag ik deze technische definitie van literatuur voorstellen? Het is
- door mensen verzonnen
- talige
- fictie
- met de bedoeling om kunstzinnig te zijn
Daarmee is het geen gegenereerde tekst van een computer, geen beeldhouwwerk, geen krantenartikel en geen streekroman.
De Bijbel voldoet i.m.o. maar een één eigenschap: Taligheid. Maar het is in mijn ovetuiging niet door mensen verzonnen, het is geen fictie en het heeft kunst ook niet als doel. Maar redding van mensen.
Dat neemt niet weg, dat de Heilige Geest tot indrukwekkende poëzie inspiratie heeft gegeven, dat ook het proza bordevol structuur zit, en elders zit het vol stijlfiguren en uitvoerige beeldspraak.
De Bijbel niet als cultuurproduct, geen ervaringen van mensen met wat zij God noemen, maar de ervaringen van God de Schepper, met Zijn schepsels…
Han 16:17
Een weg
De HSV is eenzaam in de vertaling van “een weg naar de zaligheid” in Han 16:17.
De meeste vertalingen zeggen “DE weg der zaligheid”.
Maar het Grieks is helder: hodon sooterias, zonder bepaald lidwoord. Het is de boze geest die dit zegt. Maar er is maar één weg; zó is pas goed Paulus’ ergernis te begrijpen. Het is niet de juiste reclame die wordt gemaakt.
In Handelingen zien we regelmatig vanaf H18 de uitdrukking De weg van de Heere of simpelweg de weg (in HSV 24:22 zelfs “ .. Felix, die vrij nauwkeurig op de hoogte was van de Weg” , met hoofdletter). Ook als in H11 in Antiochië de mensen de volgeningen van de Heere Jezus voor het eerst Christenen gaan noemen.
De Leer, de Onderwijzing is de Weg. Een Weg voor ons om te gaan, achter Hem aan, maar ook Gods Weg, Gods plan met deze wereld en ieder individu. Als wij maar achter Hem aan durven gaan.
Gal 3:2
Luisteren
Paulus trekt tegen de Galaten als tegen andere gemeenten, van leer als het gaat om het loslaten van de zaligheid door het geloof alleen. Tegen over elkaar staan dan: De werken van de wet en de prediking van het geloof. Nu heeft de SV-versie “prediking des geloofs” nog een mogelijkheid om het op te vatten als ‘prediking uit geloof’; maar HSV-versie wekt de gedachte dat het geloof zelf gepredikt wordt, uitgedeeld. Zeker, er wordt opgeroepen tot geloof, maar gepredikt wordt het evangelie, de Goede Boodschap die geloofd moet worden. En Hem, Die geloofd moet worden.
Het Grieks heeft daar akoè dat eigenlijk ‘geluid’, ‘het gehoor’ betekent. Uit het horen van het geloof, dus. Dat wijst er op dat “van” het geloof niet moet worden opgevat dat het geloof wordt gepreekt of gehoord, maar dat het eerder een gelovig horen is. Zoals Paulus het aan de Romeinen zegt (10:17) ‘het geloof is uit het gehoor’, met dezelfde Griekse woorden.
Niet alleen nieuwe vertalingen, ook de King James zegt “hearing of faith”, in de ESV nog explicieter: “hearing with faith”.
Akoè als prediking vertalen, dus met de nadruk op het laten horen van het geluid, is wellicht geïnspireerd door de LXX, Septuagint-vertaling van bijv Jes 53:1: Wie heeft onze prediking geloofd, waar in het Grieks ook akoè staat, maar omdat Jesaja het daar heeft over wie heeft mijn geluid gehoord is daar ‘prediking’ goed te verdedigen. Interessant is, dat het Hebr woord daar ook zoveel betekent als ‘dat wat gehoord wordt’. Bovendien heeft het Grieks in het NT een “gewoon” woord voor prediking kèrugma
Het horen-van-geloof, uit geloof. Als tegenhanger van de activiteit van de werken. Maar hóren mag dan ook maar één uitwerking hebben. Horen naar de stem van God. Als Hij spreekt, is er leven uit de dood.
(nav Joh 18)
Judas komt in de hof van Gethsemane met soldaten en dienaars van de overpriesters en Farizeeën, met fakkels, lanterns en wapens. Jezus treed hen tegemoet met de vraag wie zij zoeken. Niet voor niets zegt Johannes vlak daarvoor, Jezus, die alles wist wat er over Hem zou komen – Er is geen nieuws in het antwoord van de schare, of van Judas, maar zij moeten het hardop verklaren. “Jezus van Nazareth”, en als Jezus dan geantwoord heeft “Ik ben het”, staat er dat ze achteruit deinsen en vallen. Het is alsof een onzichtbare schokgolf hen treft. Ze vallen op de grond. Zoals de wachters bij het graf op Paasmorgen, ze werden “als doden”.
Wij zijn als geoefende Bijbellezers natuurlijk gespitst op korte zinnetjes in de Bijbel en zeker in de woorden van Jezus en al helemaal als de woorden Ik Ben er staan. En in het Grieks staat alleen dat er maar, Ik Ben. Dat doet ons, en deed zeker ook Joodse oren in die tijd herinneren aan de “Ik ben die Ik ben”, aan de Naam van God. Jezus doet veel Ik Ben uitspraken, en het verrassende is: veel van die uitspraken heeft Hij zojuist gedaan, op weg van de maaltijd naar de hof. Ik ben de Weg, de Waarheid, het Leven, de ware Wijnstok. Van de maaltijd in Hoofdstuk 13 gebruikt Johannes 5 hoofdstukken tot de gevangen neming hier. (Weinig veranderingen van “scène”, veel woorden). Als u dit gedeelte in een zgn Red Letter Bible opzoekt ziet u veel rood hier.
Na de voetwassing bij diezelfde maaltijd had de Heere gezegd wie hem verraden zou: “Nu al zeg Ik het u voordat het gebeurt, opdat wanneer het gebeurt, u zult geloven dat Ik het ben.” (13:19) Dat ‘het’ lijkt terug te wijzen naar iets, maar waarnaar is onduidelijk. En ook hier heeft het Grieks alleen: u zult geloven dat Ik Ben. Dat ik God ben, dus. Frapant is ook de parallellie met meerdere teksten uit Jesaja, bijv
“daarom heb Ik het u van oudsher verkondigd;
voordat het kwam, heb Ik het u doen horen,
anders zou u zeggen: Mijn afgod heeft die dingen gedaan,
mijn gesneden beeld of mijn gegoten beeld heeft ze geboden.”
of
Wie heeft dit van oudsher doen horen?
Wie heeft dat van toen af bekendgemaakt?
Ben Ik het niet, de HEERE?
Buiten Mij is er geen andere God,
een rechtvaardig God, een Heiland;
er is niemand behalve Ik.
Judas en zijn trawanten vallen achterover van de pure aanwezigheid van de Heere Jezus in zijn antwoord. Maar het zijn niet zomaar ‘trawanten’. Als Jezus uiteindelijk geboeid wordt, staat er een woord waar we snel overheen lezen. De afdeling soldaten en de overste over duizend nemen Hem gevangen. Er blijken Romeinse officieren bij betrokken te zijn. Overste over duizend betekent niet dat er half legioen soldaten aanwezig was, maar het is wel een van de hoogste rangen in het Romeinse legioen. De Latijnse tekst vertaalt het met Tribuun. De Romeinse militaire macht is op het hoogste niveau vertegenwoordigd. Dat zien we ook aan het rijtje waarin deze functie wordt genoemd in Openbaring 6:15 wie er zich verbergen voor de grote aardbeving: Koningen van de aarde, de groten, de rijken, de overste over duizend, de machtigen…
Het is frappant hoe de Heere dat in de woorden van Mattheus in perspectief zet, als Hij Petrus terecht wijst om het grijpen naar het zwaard: denk je niet dat Ik Mijn hemelse Vader om meer dan 12 legioen engelen kan vragen?
Die almachtige tegenwoordigheid, die de Heere Jezus aflegt, voor het moment. Door Hem is de wereld geschapen, en geen ding dat er is, is niet door dat Woord geschapen. Dat woord is er, en daarmee komen de dingen tot aanzijn, uit het niets. Hij is de Schepper van de boom, waarvan het kruis is gemaakt en waarvan de lans van de Romeinse soldaat van gemaakt is, waarmee Zijn zij doorstoken zal worden. En Hij legt het vrijwillig af. Laat zich boeien en vermoorden als een misdadiger. Terwijl Zijn uitspraak “Ik Ben” al zoveel teweeg brengt. Wat kunnen we ons goed indenken dat uit Zijn mond een tweesnijdend zwaard zal komen, “Want het Woord van God is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard, en het dringt door tot op de scheiding van ziel en geest, van gewrichten en merg, en het oordeelt de overleggingen en gedachten van het hart.” Zegt de Hebreeënbrief (4:12).
Vorige week zat ik in een trein die plotseling stil kwam te staan door een aanrijding met een persoon. Dat zinnetje hoor je vaak als je veel met het OV reist, en er gaat altijd een huivering door je heen, met name om de kille, liefdeloze reacties van mensen. Niet in die trein overigens, daar heerste een ingetogen stilte 2 uur lang. Maar als er één profetie is, die je om je heen vervuld ziet worden is het wel, dat de liefde van de meesten zal verkillen. Van deze maatschappij, die netjes wil reguleren, dat mensen in alle kilte zichzelf doden, omdat ze zich niet meer gewenst voelen, overbodig voelen. Je kunt je zo goed voorstellen dat de Heere zegt, zal Ik bij mijn wederkeer nog wel geloof vinden.
Maar het is juist die wereld, die koude, vervloekte, liefdeloze wereld, die Hij heeft liefgehad. En waarvoor God Zijn Almacht aflegde om door die zelfde koude, liefdeloze wereld vernietigd te worden. Om koude, liefdeloze vijanden met Zich te verzoenen.
Hoe kun je dat ooit berijpen?
